เมื่อย่างเข้าสู่ฤดูหนาว ข่าวคราวที่เรามักจะได้ยินกันบ่อย ๆ ก็คือข่าวไฟไหม้ โดยสาเหตุที่เกิดไฟไหม้ส่วนใหญ่เจ้าหน้าที่จะให้ข้อมูลในแนวทางเดียวกัน ตลอดจนให้ข้อสันนิษฐานว่าเหตุเกิดไฟไหม้ในครั้งนี้มาจากไฟฟ้าลัดวงจร ทำให้สิ่งที่คนจำนวนไม่น้อยอยากทราบต่อไปคือ เรื่องนี้เกิดจากสาเหตุใด ?
คำว่า ไฟฟ้าลัดวงจร หมายถึงการที่กระแสไฟฟ้าไม่เดินทางไปตามระบบหรือตามเส้นทางปกติของวงจรไฟฟ้าที่วางไว้ เช่น กระแสไฟฟ้าไหลจากจุดที่มีแรงดันไฟฟ้าไม่เท่ากันหรือไหลทวนกระแสไฟฟ้าเดิม รวมทั้งกระแสไฟฟ้าไหลลัดวงจรลงดินก็เป็นไปหนึ่งในสาเหตุเช่นกัน จึงเรียกเหตุการณ์เหล่านี้ว่า ไฟช็อต ซึ่งหากมีสิ่งมีชีวิตเช่นมนุษย์ หนู แมว แมว ค้างคาว นก ฯลฯ เป็นสื่อนำไฟฟ้า เราก็จะเรียกว่า ไฟดูด
สำหรับสาเหตุที่ไฟฟ้าลัดวงจร มีดังนี้
1. คัตเอาท์ไม่มีระบบตัดไฟอัตโนมัติ
แน่นอนว่าคัตเอาท์ไม่ใช่สาเหตุหลัก แต่ในกรณีที่บ้านใดยังคงใช้คัตเอาท์รุ่นเดิมหรือแบบคันโยกที่ใช้ฟิวส์ตะกั่วแบบเส้นอยู่ ก็มีโอกาสสูงที่ระบบไฟฟ้าภายในจะทำงานผิดปกติจนอาจทำให้เกิดไฟช็อต-ไฟลัดวงจรได้ง่ายกว่าบ้านที่ใช้คัตเอาท์แบบมีระบบตัดไฟในตัว
2. ปลอกสายไฟขาด
ปลอกสายไฟถูกสร้างขึ้นมาเพื่อห่อหุ้มสายไฟไม่ให้ไปสัมผัสกับวัตถุอื่นหรือสายไฟอื่นเพื่อป้องกันไฟฟ้ารั่วไหล ด้วยเหตุนี้ หากสายไฟชำรุด มีการฉีกขาดของปลอกหรือที่ฉนวนหุ้ม โอกาสที่ไฟฟ้าจะรั่วและเกิดการลัดวงจรก็มีความเป็นไปได้สูงเช่นกัน
3. ระบบไฟฟ้าในเครื่องใช้ไฟฟ้าเสียหาย
เครื่องใช้ไฟฟ้าทุกชนิดล้วนมีอายุในการใช้งานที่แตกต่างกันไปตามแต่ละประเภท หากสายไฟในเครื่องใช้ไฟฟ้าเก่าเกินไปหรือถูกสัตว์กัดแทะ ก็มีโอกาสที่จะทำให้เกิดเหตุเพลิงไหม้ หรือไฟฟ้าช็อตได้ไม่ยาก
4. อุปกรณ์ในระบบวงจรไฟฟ้าไม่ผ่านมาตรฐาน
อุปกรณ์จำพวกปลั๊กไฟ เต้าเสียบ รางเต้าเสียบ หรืออุปกรณ์ไฟฟ้าใด ๆ ที่เราใช้งานอยู่ในบ้าน หากไม่ผ่านมาตรฐานรับรองผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม ก็อาจทำให้เกิดปัญหาไฟฟ้ารั่ว ไฟช็อตได้
5. ใช้ไฟเกิน
คำว่า ใช้ไฟเกิน หมายถึงการใช้ไฟฟ้าเกินขีดความสามารถของสายไฟ เช่น การต่อพ่วงที่ไม่ถูกต้อง หรือใช้อุปกรณ์พ่วงต่อกระแสไฟมากจนเกินไป อย่างที่หลายบ้านนิยมเอาปลั๊กเครื่องใช้ไฟฟ้าหลายชนิดต่อบนสะพานไฟอันเดียว ตลอดจนการใช้สายไฟ้เส้นเล็กกว่ากระแสไฟฟ้าที่ไหลผ่าน เหตุทั้งหลายเหล่านี้ล้วนนำมาซึ่งการทำงานของระบบไฟฟ้าที่ผิดปกติได้ทุกเมื่อ
ไฟฟ้าลัดวงจร เป็นเหตุที่เราจำเป็นต้องเฝ้าระวังอย่างใกล้ชิด เพราะระบบไฟต่าง ๆ อาจก่อให้เกิดอันตรายได้ทั้งเรื่องของอัคคีภัยทำให้สูญเสียบ้านทั้งหลัง หรือเกิดอันตรายต่อชีวิต เช่น ไฟฟ้าดูด ไฟช็อต ได้ การหมั่นดูแลตรวจสอบอุปกรณ์ไฟฟ้า สายไฟต่าง ๆ อยู่เป็นประจำ จึงเป็นสิ่งที่สมควรทำเป็นอย่างยิ่ง